اختلالات تغذيه اي در كودكان بايد هر چه زودتر تشخيص و رسيدگي شود. تغذيه درست، اصولي و مناسب براي كودكان لازم و ضروري است. چرا كه عامل بسيار مهمي در رشد جسمي و ذهني كودك به شمار مي‌رود. امروزه اختلالات تغذيه اي در كودكان گسترش يافته و آسيب‌ها و مشكلات متعددي براي سلامت كودك ايجاد مي‌كنند. كودكان و نوجوانان در هر سني به اختلال تغذيه‌اي مبتلا مي‌توانند شوند. اكثر كودكان نسبت به غذاها سختگير و اصطلاحا بد غذا هستند. توجه كنيد كه بدغذايي با اختلالات تغذيه اي در كودكان متفاوت است. در ادامه با انواع اختلالات تغذيه‌اي در كودكان، علل، علائم، درمان و پيشگيري از آن‌ها آشنا مي‌شويم. براي حل اين مساله از خدمات مشاوره كودك استفاده نماييد.

منبع: اختلالات تغذيه اي در كودكان | انواع اختلالات خوردن در كودك

اختلال تغذيه اي در كودكان

اگر كودكي ديدگاه منفي نسبت به غذا داشته باشد، به طوري كه اين ديدگاه موجب اشكال در غذاخوردن و آسيب به سلامت كودك شود را معمولا اختلال تغذيه اي مي‌نامند. اختلال تغذيه‌اي در هر سني ممكن است رخ دهد. حتي شايد ناشي از مشكلات عاطفي و ذهني باشد. رايج‌ترين و مهم‌ترين انواع اختلال تغذيه اي در كودكان شامل موارد زير است.

1- بي‌اشتهايي عصبي

بي‌اشتهايي عصبي حالتي است كه كودك به علت ترس شديد و غير منطقي از افزايش وزن، از غذاخوردن اجتناب مي‌كند. اين كودك تصور چاق بودن دارد. در حالي كه احتمالا بيش از حد لاغر است. كودك مبتلا به بي‌اشتهايي عصبي شايد خود را مجبور به استفراغ بعد از هر وعده غذايي استفراغ كند. تا مبادا چاق‌شود يا حتي به رژيم‌هاي سخت و ورزش‌هاي افراطي روي بياورد. البته چنين رفتارهايي شديدي در كودكان نزديك به سنين نوجواني ديده مي‌شود. براي آشنايي بيشتر با نشانه هاي اين اختلال روي بي اشتهايي كودكان كليك كنيد.

2- پرخوري عصبي

اين دسته از كودكان تمايل به حفظ وزن طبيعي خود دارند. از طرفي با اشتهاي زيادشان مقدار زيادي غذا مي‌خورند. پس ازخوردن غذا، كودك دچار احساسات ناخوشايند و عذاب وجدان‌شده و تلاش‌مي‌كند با استفراغ يا استفاده از داروهاي ملين از شر غذاهاي خورده شده، خلاص شود. به اين ترتيب از افزايش وزن خود جلوگيري مي‌كند.

3- پيكا يا هرزه‌خواري

ميل به خوردن موادي كه خوراكي نيستند و هيچ ارزش غذايي ندارند را پيكا مي‌نامند. پيكادر زنان باردار نيز مشاهده شده كه در دوران بارداري با نام ويار شناخته مي‌شود. كاغذ، خاك، گچ، رنگ، يخ نمونه‌هايي از موادي هستند كه كودكان مبتلا به پيكا از مصرف آن‌ها لذت مي‌برند.

براي مثال مي‌توانيد درباره خاك خوردن كودك بخوانيد.

4- محدود خوردن يا اختلال اجتناب

كودك مواد غذايي و خوراكي‌ها را بر اساس رنگ، بو، ظاهر، طعم انتخاب مي‌‌كند. معمولا كودكان محدود خور اشتهاي كمي براي غذاخوردن دارند. اما برخلاف كودكان مبتلا به بي‌اشتهايي عصبي، نگراني و دلواپسي نسبت به افزايش وزن و چاقي ندارند. و از اعتماد به نفس خوبي برخوردارند.

5- پرخوري عياشي يا پرخوري بي‌اختيار

شيوع اين اختلال در ميان دختران و پسران به يك اندازه است. اين دسته كودكان مانند كودكان مبتلا به پرخوري عصبي غذاي زيادي مي‌خورند. اما برخلاف كودكان مبتلا به پرخوري عصبي اصلا به ظاهر و افزايش وزن خود توجهي ندارند. كودك مبتلا به پرخوري عياشي به خوردن‌زياد و بدون كنترل موادغذايي مشغول است. و به قول خودشان تا مرز تركيدن غذا مي‌خورند. اين دست اختلالات تغذيه اي در كودكان شايد از نظر والدين ايرادي نداشته باشد. اما در بزرگسالي آن‌ها را با انواع بيماري‌ها مثل ديابت و چاقي مفرط مواجه خواهد كرد.

6- سندروم نشخوار

در طي اين اختلال، كودك غذاي هضم نشده را به دهان وارد مي‌كند. سپس آن را به بيرون از دهان تف مي‌كند. يا دوباره آن را جويده و واردمعده مي‌كند. براي اشنايي بيشتر با اختلال نشخوار نوزاد و كودك كليك كنيد.

علت بروز اختلالات تغذيه اي در كودكان

علت اصلي اختلال تغذيه اي در كودكان ناشناخته است. مشكلات عاطفي و احساسي، استرس، كمبود اعتماد به نفس و تاثير رسانه‌هاي اجتماعي بر رژيم غذايي از جمله علل ابتلا به اختلال تغذيه اي در كودكان به شمار مي‌آيند.

قرارگرفتن در موقعيت‌هاي استرس‌زا مانند ورود به مدرسه، دوران امتحانات، مشكلات خانوادگي و … نيز منجر به اختلالات‌خوردن و تغذيه در كودكان مي‌شود.

علائم اختلالات تغذيه اي در كودكان

نشانه‌‌ها و علائمي كه معمولا نشان‌دهنده اختلال تغذيه اي در كودكان هست را در ادامه آورده‌ايم. اگر در طول يك تا سه ماه اين علائم را در فرزندتان‌ديديد، حتما به متخصص كودك مراجعه نماييد.

• كاهش وزن
• رژيم‌هاي غذايي سخت با وجود لاغر بودن
• افراط در ورزش علي‌رغم لاغر بودن
• عدم تمايل در شركت در فعاليت‌هاي اجتماعي و منزوي شدن
• چك كردن كالري غذاها و خوراكي‌ها
• كمبود اعتماد به نفس
• نگراني در مورد ظاهر
• تغييرات رفتاري (اضطراب، تحريك‌پذيري، عصبانيت و…)

درمان اختلالات تغذيه اي در كودكان

عمده‌ترين روش‌هاي درمان اختلال تغذيه‌اي را به سه روش دارو درماني، مشاوره تغذيه، روان درماني و شركت در جلسات مشاوره تقسيم مي‌نمايند.

دارو درماني

متاسفانه اختلالات تغذيه‌اي در كودكان مي‌تواند موجب مشكلات جدي در وضعيت سلامت آن‌ها شود. مشكلاتي از قبيل كاهش سرعت رشد، اختلالات قلبي، فشارخون پايين، افسردگي و اضطراب در نتيجه اختلالات تغذيه اي در كودكان به وقوع مي‌پيوندد.

معاينه و مراجعه مرتب به پزشك و در صورت لزوم استفاده از داروهايي مانند داروهاي ضد افسردگي ممكن است لازم و ضروري باشد.

مشاوره تغذيه

پزشك متخصص تغذيه براي رشد مناسب كودك و فراهم كردن نيازهاي تغذيه‌اي وي، رژيم غذايي مناسبي را تجويز مي‌كند.

روان درماني

شركت در جلسات مشاوره بيشتر براي والدين كودك است. والدين در اين جلسات روش‌هاي ايجاد انگيزه در كودك را ياد مي‌گيرند و به كمك اين روش‌ها عادات غذايي كودك خود را اصلاح مي‌كنند. درمان در مورد كودكان دچار اختلالات خاص حتما نياز به همراهي والدين دارد.

براي آشنايي با نحوه برخورد با كودكان استثنايي كليك كنيد.

روش‌‌هاي پيشگيري از اختلالات تغذيه اي در كودكان

+ اعتماد به نفس و عزت نفس كودك خود را بالا ببريد. به او ياد بدهيد بدن و ظاهر خود را دوست داشته باشد.

+ اعضاي خانواده سعي كنند وعده‌هاي غذايي را كنار هم بخورند. اين روش به كودك اهميت غذاخوردن را نشان مي‌دهد.

+ نگرش مثبت به غذاها و خوراكي‌ها ايجاد كنيد. از برچسب زدن به غذاها با عنوان‌هايي مانند چاق‌كننده، كالري بالا و … خودداري كنيد.

+ از صحبت كردن در مورد رژيم‌هاي غذايي، ظاهر و اندام افراد در خانه به ويژه هنگامي كه كودك گوش مي‌دهد، اجتناب نماييد.

+ به كودك آموزش دهيد ورزش كردن و فعاليت‌هاي ورزشي براي حفظ سلامتي و كمك به رشد جسمي و ذهني است.